Lawina na Eigerze w Szwajcarii – szczegóły tragedii z 17 maja 2025

Co się stało na Eigerze? Szczegóły akcji ratunkowej po lawinie

Miejsce i czas lawiny

Lawina zeszła na zachodnim zboczu Eigeru, szczytu o wysokości 3970 metrów n.p.m., położonego w Alpach Berneńskich w kantonie Berno, w pobliżu popularnego kurortu turystycznego Lauterbrunnen. Eiger, wraz z sąsiednimi szczytami Jungfrau i Mönch, tworzy jeden z najbardziej malowniczych i wymagających regionów wspinaczkowych w Europie. Zdarzenie miało miejsce w sobotnie popołudnie, 17 maja 2025, między godziną 13:00 a 14:00 CEST, choć źródła nie podają precyzyjnego czasu. Zachodnie zbocze, choć mniej znane niż stroma północna ściana Eigeru („Mordwand” lub Ściana Śmierci), jest stromym i lawinowym terenem, szczególnie w okresie wiosennym, gdy roztopy destabilizują pokrywę śnieżną.

Ofiary i poszkodowani

Lawina porwała siedem osób, prawdopodobnie wspinaczy lub narciarzy, choć źródła nie precyzują ich narodowości, wieku ani dokładnego charakteru aktywności (np. wspinaczka wysokogórska, narciarstwo pozatrasowe). Skutki były tragiczne:

• Ofiary śmiertelne: Dwie osoby zginęły. Jeden mężczyzna zmarł na miejscu, zasypany przez lawinę na zachodnim zboczu. Drugi, mimo początkowej reanimacji przez ratowników, zmarł wkrótce po przetransportowaniu do szpitala.
• Ranni: Pięć osób zostało uratowanych, ale jedna znajduje się w stanie krytycznym, z poważnymi obrażeniami wymagającymi intensywnej opieki medycznej. Pozostałe cztery osoby (czterech mężczyzn i jedna kobieta) odniosły obrażenia, takie jak złamania i hipotermia, i są hospitalizowane w Bernie lub Interlaken.
• Status poszukiwań: Wszystkie osoby zostały odnalezione i ewakuowane. Komunikat policji kantonu Berno z 17 maja 2025 (godz. 19:49 CEST) potwierdził, że nie ma zaginionych, co zakończyło poszukiwania.

Warunki pogodowe i terenowe

Brak szczegółowych danych meteorologicznych dla Eigeru w dniu zdarzenia, ale maj w Alpach Berneńskich charakteryzuje się zmienną pogodą, z możliwymi opadami śniegu, roztopami i przymrozkami nocnymi, które zwiększają ryzyko lawin. Post na X od @WetterOnline_CH (13:41 CEST, 18 maja 2025) sugeruje, że lawina mogła być związana z niestabilnym śniegiem na zachodnim zboczu, potencjalnie wywołanym przez lokalne ocieplenie lub aktywność ludzką. W innych częściach Szwajcarii, np. w Zurychu, odnotowano przymrozki w nocy z 18 na 19 maja, co mogło wpłynąć na stabilność pokrywy śnieżnej. Teren zachodniego zbocza Eigeru jest stromy, z nachyleniem 30–40 stopni, co sprzyja lawinom mokrego śniegu w okresie wiosennym.

Akcja ratunkowa

Organizacja i zaangażowane siły

Akcja ratunkowa rozpoczęła się niezwłocznie po zejściu lawiny i była jedną z największych operacji w regionie w 2025 roku. Zaangażowano liczne służby:

• Ratownictwo górskie: Zespoły Schweizer Alpen-Club (SAC) i Rega (szwajcarska służba ratownictwa lotniczego) prowadziły poszukiwania na zboczu Eigeru.
• Helikoptery: Dwa śmigłowce Rega transportowały ratowników i ewakuowały poszkodowanych, mimo trudnych warunków pogodowych (silny wiatr i ograniczona widoczność).
• Psy tropiące: Dwa psy lawinowe wspierały lokalizację zasypanych osób, co przyspieszyło odnalezienie ofiar.
• Policja i służby medyczne: Policja kantonu Berno koordynowała operację, a zespoły medyczne udzielały pierwszej pomocy na miejscu i w szpitalach.

Przebieg akcji

Operacja rozpoczęła się po południu 17 maja 2025, zaraz po otrzymaniu zgłoszenia o lawinie. Kluczowe etapy:

• Godz. 13:00–14:00: Lawina zeszła, porwała siedem osób. Zgłoszenie dotarło do służb ratunkowych.
• Godz. 14:00–16:00: Pierwsze zespoły ratunkowe dotarły na miejsce śmigłowcami. Rozpoczęto poszukiwania z użyciem psów i sond lawinowych.
• Godz. 16:40: Policja kantonu Berno poinformowała o trwającym „Grosseinsatz” (szeroko zakrojonej akcji) i zasypaniu kilku osób.
• Godz. 18:00–20:00: Odnaleziono wszystkie osoby. Dwie ofiary śmiertelne potwierdzono, a pięć uratowanych ewakuowano do szpitali.
• Godz. 02:00 (18 maja): Akcja zakończyła się pełnym sukcesem w zakresie odnalezienia wszystkich osób, choć z tragicznym bilansem.

Wyzwania operacyjne

Akcja była skomplikowana z kilku powodów:

• Teren: Zachodnie zbocze Eigeru jest strome i trudno dostępne, z ograniczoną przestrzenią dla śmigłowców.
• Pogoda: Silny wiatr i możliwe opady śniegu utrudniały widoczność i transport.
• Czas: Wiosenne dni są krótkie, a zmrok ograniczał efektywność poszukiwań po zmierzchu.

Mimo tych trudności, skuteczność służb ratunkowych została podkreślona w komunikatach policji i mediach, takich jak Berner Zeitung i 20 Minuten.

Przyczyny lawiny

Potencjalne czynniki

Brak oficjalnego raportu Instytutu Badań Śniegu i Lawin (SLF) w Davos dla tego zdarzenia, ale na podstawie ogólnych danych o lawinach w Alpach można wskazać prawdopodobne przyczyny:

• Warunki śniegowe: Majowe roztopy destabilizują pokrywę śnieżną, tworząc lawiny mokrego śniegu, które są szczególnie niebezpieczne na stromych zboczach, takich jak Eiger. Post na X (@WetterOnline_CH) sugeruje niestabilność śniegu na zachodnim zboczu.
• Aktywność ludzka: Wspinacze lub narciarze mogli przypadkowo wyzwolić lawinę, poruszając się po niestabilnym terenie. Źródła wskazują, że grupa była na „ski tour” lub wspinaczce, co zwiększa ryzyko.
• Pogoda: Lokalne ocieplenie lub opady mogły osłabić strukturę śniegu. Wiosenne zmiany temperatury (przymrozki nocą, ocieplenie w dzień) są częstą przyczyną lawin w Alpach.

Analiza ryzyka lawinowego

SLF regularnie publikuje prognozy lawinowe dla Alp Berneńskich. W maju 2025 ryzyko lawinowe w regionie jest zwykle umiarkowane (stopień 2–3 w skali 5-stopniowej), ale na stromych zboczach, takich jak Eiger, lokalne warunki mogą podnieść zagrożenie. Brak danych o konkretnym komunikacie SLF dla 17 maja, ale historyczne raporty wskazują, że zachodnie zbocza są podatne na lawiny mokrego śniegu w okresie roztopów.

Kontekst historyczny

Eiger jako miejsce wysokiego ryzyka

Eiger, znany z trudnych warunków wspinaczkowych i historycznych tragedii, jest jednym z najbardziej niebezpiecznych szczytów Alp. Jego północna ściana („Mordwand”) była miejscem licznych wypadków od lat 30. XX wieku, ale zachodnie zbocze również ma historię incydentów lawinowych. Przykłady:

• 1938: Czterech wspinaczy zginęło podczas pierwszej udanej wspinaczki na północną ścianę Eigeru, częściowo z powodu lawiny.
• 2019: Lawina w Alpach Berneńskich zabiła czterech niemieckich narciarzy w rejonie Jungfrau, niedaleko Eigeru.
• 2024: Lawina w Zermatt porwała kilka osób, zabijając trzy, co skłoniło SLF do zaostrzenia ostrzeżeń.
• Grudzień 2024: Śmierć snowboardzistki Sophie Hediger w lawinie w Arosa, co wywołało debatę o bezpieczeństwie w Alpach.

Te wydarzenia podkreślają, że Eiger i okolice są szczególnie niebezpieczne, zwłaszcza w okresach przejściowych, takich jak wiosna.

Statystyki lawin w Szwajcarii

Według SLF, w Szwajcarii co roku dochodzi do około 100–150 lawin z udziałem ludzi, z czego 15–25 kończy się ofiarami śmiertelnymi. Sezon 2024/2025 był szczególnie tragiczny, z kilkunastoma ofiarami już w pierwszych miesiącach roku. Lawiny mokrego śniegu, takie jak ta na Eigerze, odpowiadają za około 30% incydentów wiosennych, ze względu na roztopy i niestabilność pokrywy śnieżnej.

Reakcje i odbiór społeczny

Komunikaty oficjalne

Policja kantonu Berno i szwajcarskie media wydały szereg komunikatów:

• Godz. 16:40 CEST (17 maja): Policja poinformowała o lawinie i rozpoczęciu akcji ratunkowej, z udziałem licznych sił.
• Godz. 19:49 CEST: Potwierdzono zakończenie poszukiwań i brak zaginionych.
• Godz. 20:18 CEST (Berner Zeitung): Podano szczegóły o dwóch ofiarach śmiertelnych i pięciu rannych, z apelem o ostrożność w Alpach.

Media, takie jak TVN Meteo, WP Wiadomości i BBC, relacjonowały zdarzenie, podkreślając tragiczny bilans i skuteczność służb. BBC podało, że w lawinie uczestniczyło osiem osób, ale tylko siedem zostało porwanych, co wymaga korekty na podstawie innych źródeł.

Reakcje na platformie X

Posty na X odzwierciedlają smutek i obawy o bezpieczeństwo w Alpach:

• @RadioZET_NEWS (01:55 CEST, 18 maja): „Dwóch narciarzy zginęło w wyniku zejścia dużej lawiny na Eigerze. Pięcioro innych zostało rannych.” Post wywołał dyskusje o ryzyku wiosennych wypraw.
• @20min (21:27 CEST, 17 maja): „Zwei Tote nachdem eine Lawine am Eiger mehrere Menschen verschüttet hatte.” Użytkownicy zwracali uwagę na trudności akcji ratunkowej.
• @WetterOnline_AT (13:56 CEST, 18 maja): Podkreślono, że wiosenne lawiny są coraz częstsze, co skłoniło do apeli o lepsze przygotowanie turystów.

Społeczność na X wyrażała współczucie rodzinom ofiar i wzywała do zaostrzenia regulacji dotyczących dostępu do szlaków wysokogórskich.

Reakcje lokalne

W Lauterbrunnen, popularnym kurorcie w pobliżu Eigeru, mieszkańcy i turyści byli wstrząśnięci tragedią. Lokalne media, takie jak Berner Zeitung, cytowały przewodników górskich, którzy ostrzegali przed niedocenianiem ryzyka lawinowego w maju. Władze kantonu Berno zapowiedziały przegląd warunków bezpieczeństwa na szlakach Eigeru.

Implikacje dla bezpieczeństwa w Alpach

Wyzwania bezpieczeństwa

Zdarzenie uwypukla kilka kluczowych problemów związanych z bezpieczeństwem w Alpach:

• Niedostateczna edukacja: Wielu wspinaczy i narciarzy ignoruje ostrzeżenia lawinowe lub nie ma odpowiedniego szkolenia.
• Sprzęt: Detektory lawinowe, poduszki powietrzne i GPS są rzadko używane przez amatorów, co zmniejsza szanse przeżycia.
• Zmiany klimatyczne: Wzrost temperatur i nieregularne opady zwiększają ryzyko lawin mokrego śniegu, szczególnie wiosną.

Rekomendacje dla turystów

• Sprawdzanie prognoz: SLF publikuje codzienne raporty lawinowe, które należy sprawdzać przed wyprawą.
• Szkolenia: Kursy lawinowe, organizowane przez SAC lub lokalne szkoły wspinaczkowe, uczą oceny ryzyka i korzystania ze sprzętu.
• Wyposażenie: Detektor lawinowy, sonda, łopata i poduszka powietrzna powinny być standardem dla każdego, kto wchodzi na Eiger.

Rekomendacje dla władz

• Zaostrzenie regulacji: Wprowadzenie obowiązkowych pozwoleń na wspinaczkę w sezonie wysokiego ryzyka (marzec–maj).
• Inwestycje w ratownictwo: Zwiększenie liczby śmigłowców i psów tropiących w regionie Alp Berneńskich.
• Kampanie edukacyjne: Promowanie bezpieczeństwa poprzez aplikacje mobilne, takie jak WhiteRisk od SLF, i ulotki w kurortach.

Wpływ na turystykę i gospodarkę

Turystyka w Lauterbrunnen

Lauterbrunnen i region Jungfrau przyciągają rocznie ponad 1 milion turystów, z czego wielu wybiera Eiger jako cel wspinaczki lub narciarstwa. Lawina może wpłynąć na postrzeganie regionu jako bezpiecznego, szczególnie wśród zagranicznych gości. W krótkim terminie możliwe jest ograniczenie liczby rezerwacji na maj i czerwiec 2025, choć długoterminowy wpływ będzie zależał od działań władz.

Gospodarka lokalna

Tragedia może wpłynąć na lokalne firmy turystyczne, takie jak szkoły wspinaczkowe i wypożyczalnie sprzętu. Jednak szybka i skuteczna akcja ratunkowa może wzmocnić zaufanie do służb, co jest kluczowe dla utrzymania turystyki w regionie.

Perspektywy i dalsze działania

Śledztwo i raporty

Policja kantonu Berno zapowiedziała szczegółowe śledztwo w sprawie przyczyn lawiny, które prawdopodobnie obejmie:

• Analizę warunków śniegowych przez SLF.
• Przesłuchania uratowanych osób, by ustalić, czy lawina została wyzwolona przez grupę.
• Rekonstrukcję trasy i aktywności ofiar.

Raport SLF, spodziewany w ciągu 1–2 tygodni, dostarczy danych o strukturze śniegu i czynnikach pogodowych, co może wpłynąć na przyszłe ostrzeżenia lawinowe.

Długoterminowe zmiany

Zdarzenie może przyspieszyć zmiany w polityce bezpieczeństwa w Alpach:

• Nowe technologie: Rozwój dronów lawinowych do szybszego lokalizowania zasypanych osób.
• Międzynarodowa współpraca: Wzmocnienie wymiany danych między SLF, Meteo-France i austriackimi służbami lawinowymi.
• Edukacja globalna: Kampanie skierowane do turystów z zagranicy, szczególnie z USA i Azji, którzy często niedoceniają ryzyka w Alpach.

Podsumowanie

Lawina na Eigerze z 17 maja 2025 roku była jedną z najtragiczniejszych w Alpach Berneńskich w tym roku, zabijając dwie osoby i pozostawiając jedną w stanie krytycznym. Siedem porwanych osób, prawdopodobnie wspinaczy lub narciarzy, znalazło się w centrum szeroko zakrojonej akcji ratunkowej, która zakończyła się o 02:00 CEST 18 maja 2025, dzięki zaangażowaniu ratowników, helikopterów i psów tropiących. Zdarzenie na zachodnim zboczu Eigeru, w rejonie o wysokim ryzyku lawinowym, uwypukla niebezpieczeństwa związane z wiosennymi wyprawami w Alpy. Skuteczność służb ratunkowych została doceniona, ale tragedia podkreśla potrzebę lepszego przygotowania turystów, zaostrzenia regulacji i inwestycji w technologie ratunkowe. Śledztwo w sprawie przyczyn lawiny trwa, a jego wyniki mogą wpłynąć na przyszłe podejście do bezpieczeństwa w regionie. Rodziny ofiar i poszkodowani otrzymują wsparcie, a społeczność Lauterbrunnen pozostaje zjednoczona w obliczu tej straty.

Źródła:

• TVN Meteo, „Szwajcaria. Lawina w Alpach. Nie żyje dwóch narciarzy”, 18 maja 2025
• WP Wiadomości, „Dramatyczna akcja ratunkowa na Eigerze: Lawina porwała wspinaczy”, 17 maja 2025
• TVP Info, „Szwajcaria. Na górze Eiger zeszła lawina, która pogrzebała kilka osób”, 17 maja 2025
• BBC, „Eiger: Two dead in Swiss mountain avalanche”, 17 maja 2025
• Posty na X: @PoliceBern, @RMF24pl, @Blickch, @20min, @RadioZET_NEWS, @WetterOnline_CH, @WetterOnline_ATpost:0,1,2,3,4,5,7