Jakie mandaty i grzywny za brudne, zasłonięte i nieczytelne tablice rejestracyjne

Nowe przepisy karne dotyczące tablic rejestracyjnych w Polsce – kompleksowy przewodnik 2025

Wprowadzenie

Od 1 października 2023 roku w Polsce obowiązują zaostrzone przepisy karne dotyczące niewłaściwego używania tablic rejestracyjnych. Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadziła sankcje przewidujące kary od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności za działania takie jak podrabianie, przerabianie lub używanie nieprzypisanych tablic rejestracyjnych. Zmiany te mają charakter systemowy i wpisują się w szerszą reformę przepisów drogowych oraz polityki bezpieczeństwa. Celem nowych regulacji jest skuteczne przeciwdziałanie przestępczości samochodowej oraz zwiększenie transparentności identyfikacji pojazdów w systemie transportowym.

Nowe przepisy zostały przyjęte w odpowiedzi na alarmujące dane dotyczące rosnącej liczby przypadków fałszowania tablic rejestracyjnych, wykorzystywania ich do popełniania przestępstw oraz unikania odpowiedzialności za wykroczenia drogowe. Wprowadzenie art. 306b Kodeksu karnego oraz uzupełniających regulacji w ustawach i rozporządzeniach wykonawczych stanowi istotny krok w kierunku ujednolicenia i zaostrzenia odpowiedzialności karnej związanej z nielegalnym użyciem oznaczeń identyfikacyjnych pojazdu.

Podstawa prawna – czy za przerobione tablice można trafić do więzienia?

Art. 306b Kodeksu karnego

Zgodnie z nowym art. 306b § 1 Kodeksu karnego:

„Kto przerabia, podrabia lub używa jako autentyczną tablicę rejestracyjną, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

Przepis ten obejmuje szereg działań:

• Posługiwanie się tablicą należącą do innego pojazdu, np. w celu unikania identyfikacji.
• Przerabianie istniejących tablic, w tym zmiany liter, cyfr lub ich układu.
• Używanie tablic wykonanych nielegalnie, np. z tworzywa sztucznego, papieru lub folii.

Odpowiedzialność karna obejmuje zarówno osoby fizyczne, jak i przedstawicieli firm – np. handlarzy samochodów, którzy świadomie wykorzystują fałszywe oznaczenia przy sprzedaży pojazdów.

Art. 306a Kodeksu karnego – Fałszywe tablice i numer VIN – co grozi kierowcy za manipulację

Dodatkowo art. 306a Kodeksu karnego penalizuje fałszowanie oznaczeń identyfikacyjnych pojazdu (np. numerów VIN), co również zagrożone jest karą do 5 lat pozbawienia wolności. Przepis ten stosuje się m.in. w przypadkach nielegalnych przeróbek tabliczek znamionowych, prób zacierania tożsamości pojazdu czy montowania silników z innego auta bez zgłoszenia.

Wspólnie art. 306a i 306b mają na celu wyeliminowanie praktyk ukrywania tożsamości pojazdów, które często są wykorzystywane w działalności przestępczej – od paserstwa po organizację fałszywych szkód komunikacyjnych.

Naruszenia administracyjne i wykroczenia

Nie wszystkie przewinienia związane z tablicami rejestracyjnymi są przestępstwami. Lżejsze naruszenia podlegają przepisom prawa wykroczeń i rozporządzeniom wykonawczym. Są to sytuacje, które nie noszą znamion przestępstwa, ale wymagają reakcji administracyjnej i często kończą się nałożeniem mandatu lub grzywny.

Mandaty i grzywny

• Brudna lub nieczytelna tablica – mandat 100 zł za uniemożliwienie identyfikacji.
• Zasłonięcie tablicy (np. przez bagażnik rowerowy, folię lub gadżet tuningowy) – mandat 500 zł i 8 punktów karnych.
• Brak tablicy rejestracyjnej – grzywna 1500 zł, obowiązek niezwłocznej rejestracji.
• Niewłaściwe tablice (np. małe tablice w aucie niespełniającym warunków konstrukcyjnych) – mandat 300 zł.
• Oświetlenie tablicy – brak działającego oświetlenia skutkuje mandatem do 100 zł.

Wykroczenia te najczęściej wykrywane są podczas rutynowych kontroli drogowych lub poprzez rejestratory automatycznego rozpoznawania tablic (ANPR).

Praktyczne zastosowanie przepisów

Dla kierowców

Nowe przepisy znacząco zwiększają odpowiedzialność właścicieli i użytkowników pojazdów. Nawet jednorazowe użycie tablic z innego auta – np. w celu przejechania krótkiego dystansu – stanowi przestępstwo. Warto także wiedzieć, że niezgłoszenie kradzieży tablicy może skutkować przypisaniem cudzych wykroczeń, w tym mandatów z fotoradarów. Wymiana tablic po kradzieży wymaga wizyty w urzędzie i wniesienia opłaty administracyjnej – aktualnie 80 zł za komplet lub 62 zł za tablice tymczasowe.

Przykładem może być przypadek z Wałbrzycha, gdzie kierowca, używając tablicy z innego auta, uniknął mandatu za brak OC, jednak został zatrzymany podczas kontroli drogowej, co zakończyło się postępowaniem karnym.

Dla organów ścigania

Policja, straż miejska oraz prokuratura mają od 2023 roku znacznie szersze kompetencje w ściganiu przestępstw tablicowych. Rośnie liczba spraw karnych o fałszywe tablice, które coraz częściej wykorzystywane są nie tylko do kradzieży paliwa, ale także w przestępstwach z użyciem pojazdu: od oszustw ubezpieczeniowych po przemyt. Techniki śledcze obejmują analizę nagrań z kamer, porównanie tablic z danymi CEPiK oraz współpracę z zagranicznymi bazami danych.

W 2025 roku działania służb koncentrują się również na regionach o podwyższonym ryzyku – takich jak Dolny Śląsk, Pomorze i Mazowsze – gdzie zgłaszane są przypadki systemowego wykorzystywania tablic z odzysku do maskowania działalności przestępczej.

Rekomendacje

Jak uniknąć kar

• Zawsze używaj tablic rejestracyjnych zgodnych z dokumentami pojazdu.
• Unikaj jazdy bez ważnych tablic – dotyczy to także sytuacji po zakupie auta.
• Zgłaszaj każdą kradzież lub zgubienie tablic do najbliższej jednostki policji.
• Upewnij się, że tablice są odpowiednio zamocowane i czytelne z odległości co najmniej 20 metrów.
• Regularnie kontroluj stan techniczny mocowań, szczególnie po myciu lub zimie.

Zabezpieczenie przed kradzieżą

• Zamontuj śruby antykradzieżowe lub specjalne zatrzaski do tablic.
• Parkuj pojazd w miejscach dobrze oświetlonych i monitorowanych.
• Po każdej podróży sprawdzaj stan mocowania tablic.
• W przypadku podejrzenia kradzieży lub podmiany tablic – niezwłocznie zgłoś incydent.
• Rozważ zastosowanie kamer cofania z funkcją zapisu otoczenia pojazdu podczas postoju.

Statystyki i skutki społeczne

Z danych Komendy Głównej Policji i Ministerstwa Infrastruktury wynika, że:

• W 2024 roku odnotowano ponad 6000 kradzieży pojazdów.
• Co najmniej 1000 spraw dotyczyło użycia podrobionych lub przerobionych tablic rejestracyjnych.
• W Słupsku i kilku innych miastach policja wykorzystuje kątomierze do sprawdzania poprawności nachylenia tablic w motocyklach – nieprawidłowe mocowanie prowadzi do zatrzymania dowodu rejestracyjnego.
• Rosnąca liczba spraw sądowych dotyczących art. 306b KK potwierdza wzrost znaczenia nowych przepisów w praktyce wymiaru sprawiedliwości.
• System ANPR zidentyfikował w 2024 roku ponad 20 tys. przypadków nieprawidłowości w oznaczeniu pojazdów.

Statystyki potwierdzają, że nowe przepisy mają realny wpływ na poprawę bezpieczeństwa drogowego i zwiększenie wykrywalności przestępstw.

Podsumowanie

Nowe przepisy zaostrzające odpowiedzialność karną za nieprawidłowe tablice rejestracyjne to odpowiedź na rosnącą skalę przestępstw z udziałem pojazdów. Wprowadzenie art. 306b oraz uzupełniających przepisów karnych i administracyjnych pozwala na bardziej skuteczne ściganie procederów związanych z podrabianiem oraz nadużywaniem tablic. Ich skuteczność zależy od konsekwentnego egzekwowania przez służby oraz świadomości obywateli.

W 2025 roku każdy kierowca powinien znać, rozumieć i stosować nowe zasady, ponieważ konsekwencje ich naruszenia mogą być poważne – zarówno finansowo, jak i karnie. Nawet pozornie niewinna praktyka, jak użycie tablicy z innego pojazdu, może skutkować odpowiedzialnością na poziomie karnym. Rzetelna wiedza i ostrożność to dziś podstawowe narzędzia ochrony przed odpowiedzialnością.

Nowelizacja przepisów to także sygnał dla producentów pojazdów i importerów części, że transparentność i zgodność z dokumentacją są absolutnym priorytetem. Polska podąża w kierunku krajów zachodnich, gdzie fałszowanie oznaczeń identyfikacyjnych traktowane jest jako jedno z najpoważniejszych przestępstw przeciwko bezpieczeństwu drogowemu.