Czy nowa składka zdrowotna będzie niższa od 2026 roku? Sprawdź szczegóły ustawy
Wprowadzenie zmian od 2026 roku – Składka zdrowotna dla firm 2026 – nowe progi i stawki w praktyce
Od 1 stycznia 2026 roku zacznie obowiązywać nowy system naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Sejm uchwalił ustawę, która wprowadza istotne zmiany w sposobie wyliczania składki oraz zasady jej opłacania w zależności od formy opodatkowania. Reforma ma na celu uproszczenie systemu i obniżenie obciążeń fiskalnych dla większości podatników prowadzących działalność gospodarczą.
Dwuelementowa podstawa wymiaru składki zdrowotnej
Nowe przepisy zakładają, że składka zdrowotna będzie składać się z dwóch elementów: części zryczałtowanej oraz części procentowej, uzależnionej od dochodów lub przychodów.
Część zryczałtowana
Część zryczałtowana wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. To rozwiązanie ma zapewnić podstawowy poziom zabezpieczenia zdrowotnego niezależnie od formy opodatkowania i osiąganych przychodów.
Część procentowa
W zależności od wybranej formy opodatkowania, część procentowa będzie naliczana w odmienny sposób:
- Skala podatkowa i podatek liniowy: 4,9% od nadwyżki dochodu przekraczającej 1,5-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: 3,5% od nadwyżki przychodów przekraczających trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Zmiany dla podatników opodatkowanych kartą podatkową
Nowelizacja przewiduje również modyfikację zasad naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się w formie karty podatkowej. Od 2026 roku będą oni płacić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia, co stanowi obniżkę w stosunku do obecnego poziomu (9% od 100% minimalnego wynagrodzenia).
Zniesienie możliwości odliczania składki zdrowotnej
Nowa ustawa uchyla możliwość odliczania zapłaconej składki zdrowotnej od podatku dochodowego. To jedno z najbardziej kontrowersyjnych postanowień nowelizacji, które może wpłynąć negatywnie na niektórych przedsiębiorców, zwłaszcza tych osiągających wysokie dochody.
Skutki finansowe dla przedsiębiorców i budżetu państwa
Ministerstwo Finansów szacuje, że z wprowadzonych zmian skorzysta aż 95% przedsiębiorców, co przekłada się na około 2,4 miliona podatników. Reforma ma kosztować budżet państwa około 4,6 miliarda złotych rocznie. Ubytek ten ma zostać pokryty z budżetu centralnego, by nie naruszyć finansowania Narodowego Funduszu Zdrowia.
Analiza korzyści i strat
Korzyści:
- Uproszczenie systemu i przejrzystość zasad naliczania składki.
- Niższe obciążenie dla przedsiębiorców o niskich i średnich dochodach.
- Mniejsze ryzyko zaległości składkowych dzięki ryczałtowej części składki.
Potencjalne straty:
- Utrata możliwości odliczenia składki od podatku.
- Większe obciążenia dla przedsiębiorców o wysokich dochodach.
- Konieczność stałego monitorowania progów dochodowych i przeciętnego wynagrodzenia.
Polityczne podziały wokół reformy
Projekt ustawy wywołał duże kontrowersje wśród partii politycznych. Za przyjęciem ustawy głosowało 213 posłów, przeciw było 190, a 25 wstrzymało się od głosu. Przeciwko ustawie zagłosowali posłowie Prawa i Sprawiedliwości oraz część Lewicy, natomiast Konfederacja wstrzymała się od głosu, co umożliwiło jej przyjęcie.
Podsumowanie
Nowelizacja zasad naliczania składki zdrowotnej od 2026 roku stanowi jedną z największych zmian w systemie ubezpieczeń zdrowotnych od czasu Polskiego Ładu. Celem reformy jest wprowadzenie większej sprawiedliwości podatkowej oraz odciążenie małych przedsiębiorców. Choć zmiany są korzystne dla większości podatników, niektóre rozwiązania – zwłaszcza zniesienie możliwości odliczenia składki – budzą uzasadnione wątpliwości. Przedsiębiorcy muszą przygotować się do nowej rzeczywistości podatkowej, która wejdzie w życie już za niespełna dwa lata.

Warto zwrócić uwagę, że nowe zasady naliczania składki zdrowotnej mogą w praktyce zwiększyć znaczenie planowania podatkowego w działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy, szczególnie ci rozliczający się liniowo lub ryczałtowo, będą musieli uwzględniać nie tylko wpływ dochodu lub przychodu na podatek, ale również na wysokość składki zdrowotnej. Dodatkowo nieprecyzyjne określenie przeciętnego wynagrodzenia, od którego zależą progi, może prowadzić do niejasności, jeśli jego wysokość będzie zmieniana w trakcie roku. Przydałyby się zapisy ustalające, czy do obliczeń przyjmowana będzie wartość roczna czy kwartalna.