Protesty i zamieszki w Los Angeles 2025 – co doprowadziło do wprowadzenia Gwardii Narodowej

Starcia i zamieszki w Los Angeles – interwencja Gwardii Narodowej w czerwcu 2025 roku

Wprowadzenie

W pierwszym tygodniu czerwca 2025 roku Los Angeles stało się areną gwałtownych starć, protestów oraz zamieszek na niespotykaną od lat skalę. Wydarzenia te zostały wywołane przez działania federalnych służb imigracyjnych ICE oraz napięcia społeczne narastające od miesięcy w Kalifornii. Kluczowym momentem była bezprecedensowa decyzja prezydenta USA o federalizacji Gwardii Narodowej i wysłaniu jej oddziałów na ulice miasta, mimo sprzeciwu władz stanowych. Poniższy artykuł stanowi kompleksowy opis i analizę wydarzeń, ich przyczyn oraz społeczno-politycznych konsekwencji.

Geneza zamieszek

Napięcia społeczne i działania ICE

Od początku 2025 roku społeczność Los Angeles żyła w atmosferze narastających niepokojów, które potęgowały się w wyniku agresywnych akcji służb imigracyjnych ICE. Przeprowadzano liczne naloty na dzielnice o dużym odsetku ludności imigranckiej, zwłaszcza w centralnych i południowych częściach miasta, takich jak Compton i Paramount. Działania te wywołały szeroki sprzeciw, nie tylko wśród społeczności latynoskiej, ale i afroamerykańskiej oraz organizacji broniących praw człowieka.

Pierwsze protesty i eskalacja

Bezpośrednim impulsem do wybuchu protestów był szeroko komentowany w mediach przypadek brutalnego zatrzymania młodej kobiety podczas jednej z operacji ICE. Informacje o nadużyciu siły, potwierdzone przez nagrania z telefonów świadków, szybko rozprzestrzeniły się w mediach społecznościowych, wywołując falę oburzenia. Już w ciągu kilku godzin na ulice wyszły tysiące osób, domagając się natychmiastowego zakończenia działań ICE na terenie miasta oraz szeroko zakrojonych reform w zakresie polityki imigracyjnej.

Przebieg zamieszek

Blokady i demonstracje

W piątek, 6 czerwca 2025 roku, doszło do pierwszych masowych demonstracji, które sparaliżowały ruch w centrum Los Angeles. Uczestnicy protestów blokowali kluczowe arterie komunikacyjne, w tym autostradę US‑101. Demonstracje odbywały się również pod budynkami federalnymi, m.in. Metropolitan Detention Center i City Hall.

Odpowiedź służb porządkowych

Lokalna policja (LAPD) początkowo starała się rozpraszać tłumy przy użyciu tradycyjnych środków – megafonów, poleceń i prób negocjacji. Jednak już wieczorem służby federalne, w tym oddziały ICE oraz Highway Patrol, zdecydowały się użyć środków przymusu bezpośredniego: gazu łzawiącego, granatów hukowych oraz gumowych kul. Eskalacja działań spowodowała gwałtowne reakcje demonstrantów – doszło do starć, niszczenia mienia publicznego, podpaleń pojazdów (m.in. autonomicznych taksówek Waymo) i licznych aktów wandalizmu.

Rozprzestrzenianie się zamieszek

W kolejnych godzinach protesty rozlały się na inne dzielnice Los Angeles, w tym Compton, Paramount oraz obrzeża Hollywood. Grupy demonstrantów atakowały patrole policji, dochodziło do rzucania butelkami, kamieniami oraz używania koktajli Mołotowa. Raportowano liczne przypadki uszkodzeń infrastruktury miejskiej oraz grabieży sklepów.

Interwencja Gwardii Narodowej

Decyzja o federalizacji i sprzeciw władz Kalifornii

W sobotę wieczorem, 7 czerwca, prezydent Stanów Zjednoczonych wydał federalne memorandum na podstawie tzw. Title 10, zezwalając na federalizację Gwardii Narodowej stanu Kalifornia. Decyzja ta spotkała się ze zdecydowanym sprzeciwem gubernatora Gavina Newsoma i burmistrz Karen Bass, którzy ocenili ją jako bezprecedensowe naruszenie suwerenności stanowej oraz niepotrzebną prowokację. Mimo to, do Los Angeles skierowano 2 000 żołnierzy Gwardii Narodowej.

Rozmieszczenie sił i działania

W niedzielę rano, 8 czerwca, pierwsze oddziały Gwardii Narodowej (ok. 300 osób) rozlokowano przy strategicznych punktach miasta, m.in. w okolicach Metropolitan Detention Center, City Hall oraz na autostradzie 101. Postawiono także w stan gotowości jednostki Marines stacjonujące w Twentynine Palms. Gwardia wspierała działania policji i federalnych służb porządkowych, uczestnicząc w blokadach, zabezpieczaniu newralgicznych obiektów i rozpraszaniu demonstrantów.

Intensyfikacja starć

Wprowadzenie Gwardii Narodowej nie doprowadziło do natychmiastowego uspokojenia sytuacji. Wręcz przeciwnie – demonstranci potraktowali to jako kolejny akt agresji ze strony władz federalnych. Doszło do gwałtownych starć w rejonie City Hall, wokół autostrady 101 oraz pod budynkami federalnymi. Używano gazu łzawiącego, granatów błyskowo-hukowych, a także gumowych kul. Notowano liczne przypadki podpaleń oraz ataków na pojazdy służb mundurowych.

Skala zatrzymań i straty materialne

W ciągu dwóch dni trwania najostrzejszych starć (7–8 czerwca) policja oraz Gwardia Narodowa dokonały łącznie 56 zatrzymań – 27 osób w niedzielę oraz 29 w sobotę. Raportowano liczne przypadki uszkodzeń pojazdów, podpaleń samochodów, dewastacji witryn sklepowych, a także ataki na funkcjonariuszy LAPD i ICE. W wyniku zamieszek zablokowana została autostrada 101, co sparaliżowało ruch w mieście na wiele godzin. Według wstępnych szacunków straty materialne mogą przekraczać kilka milionów dolarów.

Reakcje polityczne i społeczne

Władze lokalne

Gubernator Kalifornii Gavin Newsom i burmistrz Los Angeles Karen Bass wydali oświadczenia potępiające decyzję prezydenta o federalizacji Gwardii Narodowej, wskazując na ryzyko dalszej eskalacji konfliktu. Podkreślali, że lokalne służby są w stanie samodzielnie opanować sytuację i apelowali o deeskalację oraz otwarcie dialogu z protestującymi.

Władze federalne

Sekretarz bezpieczeństwa wewnętrznego oraz prezydent argumentowali, że działania Gwardii Narodowej są niezbędne dla przywrócenia porządku oraz ochrony infrastruktury federalnej. Ich zdaniem lokalne władze nie radzą sobie z narastającą falą przemocy, co uzasadnia interwencję na poziomie federalnym.

Organizacje społeczne i opinii publicznej

Organizacje broniące praw człowieka oraz liczne stowarzyszenia imigranckie wyrażały głębokie zaniepokojenie skalą użytej siły oraz sposobem traktowania protestujących. Media społecznościowe pełne były relacji z pierwszej ręki – nagrań, zdjęć i relacji uczestników wydarzeń, które dodatkowo podsycały atmosferę niepokoju. W międzynarodowej opinii publicznej pojawiły się porównania do protestów z lat 60. XX wieku oraz do wydarzeń podczas tzw. protestów Black Lives Matter.

Konsekwencje prawne i społeczne

Federalizacja Gwardii Narodowej – aspekt prawny

Decyzja o federalizacji Gwardii Narodowej bez zgody gubernatora stanu była pierwszą tego typu interwencją od ponad 60 lat. Prawnicze i konstytucyjne spory wokół tej decyzji mogą znaleźć swój finał w sądach federalnych, zwłaszcza w kontekście naruszenia autonomii stanów oraz granic uprawnień prezydenta USA.

Skutki dla społeczności lokalnych

Bezpośrednie skutki zamieszek to nie tylko straty materialne i liczne zatrzymania, ale także długofalowe konsekwencje dla poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców, zwłaszcza społeczności imigranckiej. Wzrosło poczucie wyobcowania oraz lęku przed arbitralnymi działaniami służb porządkowych. Wielu mieszkańców Los Angeles porównuje atmosferę w mieście do okresów największych napięć społecznych z przeszłości.

Wnioski

Wydarzenia w Los Angeles z czerwca 2025 roku stanowią wyraźny sygnał narastającego kryzysu społecznego i politycznego w Stanach Zjednoczonych. Głębokie podziały, nieufność wobec władz federalnych i lokalnych oraz eskalacja przemocy to symptomy procesów, które wymagają zdecydowanych działań naprawczych. Jednocześnie sprawa federalizacji Gwardii Narodowej otwiera nowy rozdział w debacie nad zakresem uprawnień prezydenta oraz relacjami federalno-stanowymi w USA.

Podsumowanie faktów

• Demonstracje rozpoczęły się w piątek 6 czerwca 2025 r., a eskalacja nastąpiła po brutalnym zatrzymaniu imigrantki przez ICE.
• Protesty rozprzestrzeniły się na większość dzielnic Los Angeles, paraliżując ruch miejski i doprowadzając do licznych starć z policją.
• Federalizacja Gwardii Narodowej została przeprowadzona mimo sprzeciwu władz Kalifornii i była pierwszym takim przypadkiem od 60 lat.
• Doszło do zatrzymań, licznych aktów wandalizmu i znacznych strat materialnych.
• Wydarzenia te mogą mieć dalekosiężne skutki społeczne i polityczne, w tym dla przyszłych relacji federalno-stanowych w USA.