Nowe przepisy dla hodowców drobiu 2025 – co się zmieniło i kogo dotyczą?

Jak hodować drób zgodnie z nowymi przepisami? Kompletny poradnik 2025

Wprowadzenie

Od 29 kwietnia 2025 roku obowiązują w Polsce nowe, kompleksowe przepisy dotyczące hodowli drobiu, które mają na celu poprawę bioasekuracji oraz ograniczenie ryzyka występowania i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych, w szczególności rzekomego pomoru drobiu (Newcastle Disease, ND) oraz ptasiej grypy. Nowe regulacje zostały wprowadzone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i obowiązują wszystkich hodowców – zarówno komercyjnych, jak i osoby utrzymujące drób na własne potrzeby. W artykule szczegółowo omawiamy zakres przepisów, ich skutki, wyjątki oraz praktyczne konsekwencje dla sektora drobiarskiego.

Cel i uzasadnienie zmian legislacyjnych

Epidemiologia i zagrożenia zoonotyczne

Newcastle Disease oraz ptasia grypa to wysoce zakaźne choroby wirusowe, które mogą powodować wysoką śmiertelność w stadach drobiu i mają potencjalne znaczenie zoonotyczne, tj. mogą przenosić się na ludzi. W związku z nasileniem przypadków tych chorób w Europie oraz obserwowanymi transmisjami na dzikie ptactwo, Polska została zmuszona do wdrożenia zaostrzonych środków zapobiegawczych.

Wzmacnianie bioasekuracji

Nowe przepisy mają przede wszystkim zwiększyć poziom bioasekuracji w gospodarstwach. Bioasekuracja to zbiór działań mających na celu ochronę stad zwierząt przed patogenami poprzez ograniczenie dostępu potencjalnych źródeł zakażenia. Jej skuteczność zależy od przestrzegania zasad higieny, kontroli biologicznej oraz wprowadzenia odpowiednich procedur w zakresie transportu, karmienia i utrzymywania drobiu.

Zakazy i nakazy wynikające z nowych przepisów

Zakazy obowiązujące w całej Polsce

• Zakaz pojenia drobiu wodą pochodzącą ze zbiorników wodnych dostępnych dla dzikich ptaków.
• Zakaz przynoszenia na teren gospodarstwa padłych dzikich ptaków oraz tusz ptaków łownych.
• Zakaz wypuszczania drobiu na wybieg, jeżeli teren ten znajduje się w pobliżu zbiorników wodnych zasiedlanych przez dzikie ptaki.

Nakazy mające charakter obowiązkowy

• Obowiązek zgłaszania każdego miejsca utrzymywania drobiu do powiatowego lekarza weterynarii, z wyjątkiem ptaków trzymanych na stałe w pomieszczeniach mieszkalnych.
• Obowiązek zapewnienia izolacji stad od dzikiego ptactwa, przy jednoczesnym wyłączeniu kaczek, gęsi, ptaków bezgrzebieniowych i wolnorosnących kurcząt.
• Karmienie i pojenie drobiu możliwe wyłącznie w pomieszczeniach zamkniętych lub odpowiednio zabezpieczonych przed dostępem dzikiego ptactwa.
• Przechowywanie paszy i ściółki w miejscach zabezpieczonych przed gryzoniami i dzikimi ptakami.
• Zakaz przebywania w obrębie hodowli przez osoby, które w ciągu ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na ptactwo.
• Obowiązek codziennego przeglądu stanu zdrowia ptaków i prowadzenia stosownej dokumentacji.
• Umieszczanie gniazd do znoszenia jaj wyłącznie wewnątrz budynków.

Obowiązek rejestracji drobiu – szczegółowe regulacje

Kogo dotyczy obowiązek rejestracji

Od 1 lipca 2024 roku każdy posiadacz drobiu – niezależnie od skali hodowli – zobowiązany jest do rejestracji zwierząt w systemie IRZ prowadzonym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Rejestracja odbywa się po uzyskaniu Weterynaryjnego Numeru Identyfikacyjnego, który nadaje powiatowy lekarz weterynarii.

Procedura rejestracyjna

Proces rejestracji obejmuje:

• Wniosek do ARiMR o nadanie numeru siedziby stada.
• Uzyskanie zatwierdzenia od powiatowego lekarza weterynarii.
• Wpisanie gospodarstwa do rejestru.

Bez spełnienia tych warunków sprzedaż jaj i mięsa drobiowego staje się nielegalna.

Wyłączenia z obowiązku rejestracji

Z obowiązku rejestracji zwolnione są osoby utrzymujące drób wyłącznie na potrzeby własnego gospodarstwa domowego, bez sprzedaży produktów i bez ubiegania się o dofinansowania unijne. W przypadku takich hodowli liczba ptaków nie ma znaczenia – istotne jest wyłącznie ich przeznaczenie.

Obowiązek natychmiastowego raportowania niepokojących objawów

Symptomy wymagające zgłoszenia

W każdym przypadku zaobserwowania nietypowych objawów, hodowca ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii. Dotyczy to w szczególności:

• Nagłego wzrostu śmiertelności w stadzie.
• Spadku pobierania paszy i wody.
• Objawów neurologicznych: drgawki, skręty szyi, paraliż kończyn.
• Duszności, sinicy grzebieni, obrzęków.
• Biegunki o ostrym przebiegu.
• Nagłego spadku produkcji jaj.

Znaczenie szybkiej interwencji

Szybkie działanie pozwala służbom weterynaryjnym na błyskawiczną izolację ogniska choroby, ograniczenie strat i zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia. Brak reakcji lub zatajenie objawów jest poważnym wykroczeniem administracyjnym.

Konsekwencje dla sektora drobiarskiego

Ekonomiczne aspekty wdrożenia nowych regulacji

Dla wielu hodowców nowe przepisy wiążą się z koniecznością inwestycji. Dotyczy to zwłaszcza budowy lub modernizacji infrastruktury (osłony, karmniki, silosy), jak również szkoleń pracowników w zakresie przestrzegania procedur bioasekuracyjnych.

Skutki dla małych gospodarstw

Mniejsze gospodarstwa mogą odczuć nowe regulacje jako obciążenie finansowe i organizacyjne. Niemniej jednak brak wdrożenia przepisów wiąże się z ryzykiem administracyjnym (kary finansowe, zakazy sprzedaży), co czyni ich przestrzeganie koniecznością.

Potencjał korzyści długoterminowych

Choć krótkoterminowo zmiany mogą wydawać się kosztowne, w dłuższej perspektywie podnoszą one poziom bezpieczeństwa produkcji, zwiększają odporność gospodarstw na choroby oraz umożliwiają eksport produktów drobiowych do krajów o wysokich standardach sanitarnych.

Znaczenie zmian dla zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności

Ochrona konsumentów

Dzięki rygorystycznej bioasekuracji możliwe jest skuteczne eliminowanie ognisk zakażeń i zapewnienie wysokiej jakości produktów drobiowych na rynku. To fundamentalne dla ochrony zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście chorób odzwierzęcych.

Wymogi międzynarodowe i eksportowe

Wdrożenie nowych przepisów to również odpowiedź na wymagania eksportowe – wiele państw, w tym kraje Unii Europejskiej, oczekuje pełnej zgodności producentów z wymogami sanitarno-weterynaryjnymi. Polska, jako jeden z największych eksporterów drobiu w Europie, musi dostosować się do tych standardów.

Podsumowanie

Nowe przepisy dla hodowców drobiu, obowiązujące od 2025 roku, stanowią przełomowy moment w polityce bioasekuracyjnej Polski. Ich kompleksowość, obowiązkowość oraz daleko idące konsekwencje dla hodowców świadczą o rosnącym znaczeniu zdrowia zwierząt w systemie produkcji żywności. Rejestracja hodowli, codzienne kontrole, izolacja drobiu oraz zasady żywienia i utrzymania to fundamenty bezpiecznej hodowli w XXI wieku. Przestrzeganie przepisów to nie tylko obowiązek prawny, ale również wyraz odpowiedzialności za zdrowie publiczne i stabilność sektora rolno-spożywczego w Polsce.