Jakie nowe dokumenty cyfrowe pojawią się w aplikacji mObywatel

Wprowadzenie

24 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Cyfryzacji ogłosiło wprowadzenie nowych funkcji do aplikacji mObywatel, które mają na celu dalsze uproszczenie procedur administracyjnych i zwiększenie dostępności usług cyfrowych dla obywateli. Aplikacja, będąca kluczowym elementem polskiej strategii cyfryzacji, notuje obecnie ponad 9,3 miliona użytkowników i około 600 tysięcy logowań dziennie. Nowe funkcjonalności, w tym wirtualny asystent oparty na polskim modelu językowym PLLuM, bezpieczne uwierzytelnianie w wyborach czy zarządzanie e-Dowodem, wpisują się w długoterminowy cel rządu, jakim jest stworzenie bezpapierowej Polski do 2035 roku. W niniejszym artykule omówimy szczegółowo nowe funkcje, ich wpływ na procedury administracyjne, technologiczne podstawy oraz wyzwania związane z ich wdrożeniem.

Kontekst cyfryzacji w Polsce

Ewolucja aplikacji mObywatel

Aplikacja mObywatel, uruchomiona w 2017 roku, początkowo umożliwiała jedynie wyświetlanie podstawowych danych osobowych. Wraz z wprowadzeniem wersji 2.0 w lipcu 2023 roku, stała się pełnoprawnym narzędziem do zarządzania cyfrowymi dokumentami, takimi jak mDowód, mPrawo Jazdy czy e-Recepty. Uchwalenie ustawy o mObywatelu w 2023 roku nadało cyfrowym dokumentom taką samą moc prawną jak ich fizycznym odpowiednikom, co znacząco zwiększyło popularność aplikacji. Obecnie mObywatel jest integralną częścią Strategii Cyfryzacji, która zakłada, że do 2035 roku 20 milionów Polaków będzie korzystać z cyfrowych usług publicznych.

Znaczenie uproszczenia procedur administracyjnych

Tradycyjne procedury administracyjne w Polsce często wymagają wizyt w urzędach, wypełniania papierowych formularzy i długiego oczekiwania na realizację wniosków. Aplikacja mObywatel ma na celu wyeliminowanie tych barier poprzez:

• Automatyzację procesów: Wypełnianie wniosków na podstawie danych z rejestrów państwowych, takich jak PESEL.
• Zdalny dostęp: Możliwość załatwiania spraw urzędowych z dowolnego miejsca za pomocą smartfona.
• Bezpieczeństwo: Wykorzystanie zaawansowanych rozwiązań kryptograficznych do ochrony danych użytkowników.
• Inkluzywność: Dostosowanie interfejsu do potrzeb osób o niższych kompetencjach cyfrowych, w tym seniorów.

Nowe funkcje zapowiedziane 24 kwietnia 2025 roku to kolejny krok w kierunku realizacji tych celów, z naciskiem na intuicyjność i bezpieczeństwo.

Nowe funkcje w aplikacji mObywatel

Wirtualny asystent oparty na PLLuM

Opis funkcji

Ministerstwo Cyfryzacji ogłosiło wprowadzenie wirtualnego asystenta opartego na polskim modelu językowym PLLuM (Polish Large Language Model). Asystent, którego testy zakończyły się sukcesem, ma zostać wdrożony w ciągu kilku tygodni od 23 kwietnia 2025 roku. Użytkownicy będą mogli zadawać pytania w języku naturalnym, np. „Jak złożyć wniosek o paszport?”, a asystent wskaże odpowiednią funkcję w aplikacji i poprowadzi przez proces krok po kroku.

Uproszczenie procedur

Wirtualny asystent znacząco obniża barierę wejścia dla osób mniej obeznanych z technologią. Zamiast przeszukiwać menu aplikacji, użytkownicy mogą polegać na intuicyjnym dialogu, co:

• Skraca czas potrzebny na odnalezienie odpowiedniej usługi.
• Minimalizuje ryzyko błędów w wypełnianiu wniosków.
• Wspiera seniorów i osoby z ograniczonymi kompetencjami cyfrowymi, co jest zgodne z celem inkluzywnej cyfryzacji.

Technologiczne podstawy

PLLuM to zaawansowany model językowy opracowany w Polsce, zoptymalizowany pod kątem języka polskiego i kontekstu administracyjnego. Jego integracja z mObywatelem wymaga ścisłej współpracy z Centralnym Ośrodkiem Informatyki (COI), który odpowiada za infrastrukturę technologiczną aplikacji. Asystent nie przetwarza danych osobowych, co zwiększa bezpieczeństwo użytkowników.

Bezpieczne uwierzytelnianie w wyborach

Opis funkcji

24 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało o wprowadzeniu nowego rozwiązania kryptograficznego w aplikacji, które umożliwia potwierdzanie tożsamości w lokalach wyborczych poprzez skanowanie kodu QR. Funkcja ta zastępuje wcześniejsze, mniej bezpieczne metody, takie jak weryfikacja animacji flagi, i jest już dostępna po aktualizacji aplikacji do wersji 4.55.

Uproszczenie procedur

Nowa metoda weryfikacji tożsamości w wyborach:

• Eliminuje konieczność noszenia fizycznego dowodu osobistego, co ułatwia udział w głosowaniu.
• Przyspiesza proces weryfikacji w komisjach wyborczych dzięki szybkiemu skanowaniu kodu QR.
• Zwiększa bezpieczeństwo poprzez wykorzystanie kryptograficznych mechanizmów uwierzytelniania, minimalizując ryzyko oszustw.

Znaczenie dla wyborów

W kontekście nadchodzących wyborów prezydenckich w maju 2025 roku, funkcja ta jest kluczowa dla budowania zaufania do cyfrowych usług publicznych. Ministerstwo podkreśla, że wybory to nie tylko akt głosowania, ale także test niezawodności infrastruktury cyfrowej. Z ponad 9,3 miliona użytkowników, mObywatel staje się standardem w potwierdzaniu tożsamości podczas głosowania.

Zarządzanie e-Dowodem

Opis funkcji

Nowa funkcja umożliwia użytkownikom zarządzanie cyfrowym dowodem osobistym (e-Dowód) bezpośrednio w aplikacji. Obejmuje ona:

• Zawieszanie i odwieszanie dowodu w przypadku tymczasowej utraty.
• Unieważnianie dowodu w razie kradzieży lub trwałego zgubienia.
• Sprawdzanie statusu wniosków o nowy dowód osobisty.
  Funkcja została wprowadzona 23 kwietnia 2025 roku i jest już dostępna w aplikacji.

Uproszczenie procedur

Zarządzanie e-Dowodem w mObywatelu:

• Pozwala na natychmiastowe zabezpieczenie tożsamości w przypadku zgubienia lub kradzieży dokumentu, bez konieczności wizyty w urzędzie.
• Umożliwia monitorowanie statusu wniosków w czasie rzeczywistym, co redukuje niepewność związaną z procedurami administracyjnymi.
• Integruje się z rejestrami państwowymi, automatycznie aktualizując dane użytkownika.

Bezpieczeństwo

Funkcja wykorzystuje profil zaufany oraz zaawansowane szyfrowanie, co gwarantuje, że tylko uprawniony użytkownik może zarządzać swoim e-Dowodem. To odpowiedź na rosnące zagrożenia związane z kradzieżą tożsamości, takie jak fałszywe mDowody wykorzystywane przez nieletnich do zakupu alkoholu.

mStłuczka – zgłaszanie kolizji drogowych

Opis funkcji

Funkcja mStłuczka, zapowiedziana jako jedna z nadchodzących nowości, umożliwi użytkownikom spisanie oświadczenia o kolizji drogowej bezpośrednio w aplikacji. Dane uczestników kolizji, takie jak informacje z mTożsamości, będą mogły być bezpiecznie wymieniane między stronami.

Uproszczenie procedur

mStłuczka znacząco usprawni proces zgłaszania kolizji drogowych poprzez:

• Automatyzację wypełniania oświadczeń, co zmniejsza ryzyko błędów.
• Eliminację potrzeby papierowych formularzy, przyspieszając formalności.
• Możliwość szybkiego przekazania danych ubezpieczycielowi bezpośrednio z aplikacji.

Stan wdrożenia

Funkcja jest w fazie przygotowań, z planowanym wdrożeniem w 2025 roku. Ministerstwo Cyfryzacji nie podało dokładnej daty, ale projekt nowelizacji ustawy o mObywatelu z 10 kwietnia 2025 roku tworzy podstawy prawne dla tej usługi.

e-Doręczenia

Opis funkcji

Usługa e-Doręczenia pozwoli na odbieranie elektronicznych listów poleconych od urzędów, będąc cyfrowym odpowiednikiem tradycyjnej korespondencji z potwierdzeniem odbioru. Funkcja integruje się z platformami takimi jak ePUAP, umożliwiając dwukierunkową komunikację z administracją publiczną.

Uproszczenie procedur

e-Doręczenia:

• Eliminują konieczność wizyt na poczcie lub w urzędzie w celu odbioru pism urzędowych.
• Umożliwiają szybkie odpowiadanie na korespondencję, co przyspiesza załatwianie spraw.
• Zapewniają archiwizację cyfrowych dokumentów w aplikacji, ułatwiając dostęp do historii korespondencji.

Wyzwania

Wdrożenie e-Doręczeń napotyka trudności techniczne, takie jak stabilność systemu i integracja z istniejącymi platformami. Ministerstwo Cyfryzacji kontynuuje prace, aby zapewnić niezawodność usługi przed pełnym uruchomieniem w 2025 roku.

Wnioskowanie o dowód osobisty

Opis funkcji

Aplikacja umożliwi składanie wniosków o wydanie dowodu osobistego dla dorosłych i dzieci bezpośrednio z poziomu smartfona, bez konieczności wizyty w urzędzie lub korzystania z portalu Gov.pl.

Uproszczenie procedur

Funkcja ta:

• Automatycznie wypełnia wnioski na podstawie danych z rejestru PESEL, minimalizując ryzyko błędów.
• Pozwala na zdalne przesłanie zdjęcia biometrycznego, co eliminuje potrzebę osobistej wizyty.
• Skraca czas oczekiwania na nowy dokument dzięki cyfrowemu przetwarzaniu wniosków.

Stan wdrożenia

Funkcja jest w fazie przygotowań, z planowanym wdrożeniem w 2025 roku. Ministerstwo Cyfryzacji podkreśla, że jest to jedna z 15 nowych usług, nad którymi trwają intensywne prace.

Technologiczne i prawne podstawy nowych funkcji

Infrastruktura technologiczna

Rozwój mObywatela opiera się na współpracy Ministerstwa Cyfryzacji z Centralnym Ośrodkiem Informatyki (COI), który zapewnia infrastrukturę serwerową i bezpieczeństwo danych. Kluczowe technologie obejmują:

• Kryptografia: Wykorzystanie zaawansowanych algorytmów do zabezpieczania uwierzytelniania i transmisji danych.
• Integracja z rejestrami: Połączenie z bazami danych, takimi jak PESEL, CEPiK czy Rejestr Dowodów Osobistych, umożliwia automatyczne pobieranie informacji.
• Sztuczna inteligencja: Model PLLuM napędza wirtualnego asystenta, oferując personalizowane wsparcie bez przetwarzania danych osobowych.

Ramy prawne

Wprowadzenie nowych funkcji wymaga aktualizacji ram prawnych. Projekt nowelizacji ustawy o mObywatelu, ogłoszony 10 kwietnia 2025 roku, tworzy podstawy dla:

• Wdrożenia usług takich jak mStłuczka i e-Doręczenia.
• Rozszerzenia możliwości podpisywania dokumentów elektronicznych.
• Zwiększenia kompetencji Ministra Cyfryzacji w nadzorze nad usługami cyfrowymi, w tym możliwości szybkiego blokowania wadliwych usług.

Ustawa podkreśla także znaczenie deregulacji, wskazując, że cyfryzacja eliminuje konieczność fizycznej wymiany dokumentów, przyspieszając procedury administracyjne.

Wpływ na społeczeństwo i administrację

Korzyści dla obywateli

Nowe funkcje mObywatela przynoszą obywatelom szereg korzyści:

• Wygoda: Możliwość załatwiania spraw urzędowych z dowolnego miejsca i o dowolnej porze.
• Oszczędność czasu: Automatyzacja i zdalne procedury eliminują konieczność wizyt w urzędach.
• Bezpieczeństwo: Zaawansowane rozwiązania kryptograficzne chronią dane osobowe i tożsamość użytkowników.
• Inkluzywność: Wirtualny asystent i intuicyjny interfejs wspierają osoby o niższych kompetencjach cyfrowych, w tym seniorów.

Korzyści dla administracji

Dla administracji publicznej nowe funkcje oznaczają:

• Redukcję kosztów: Cyfryzacja zmniejsza zapotrzebowanie na papierowe dokumenty i personel obsługujący tradycyjne procedury.
• Efektywność: Automatyzacja przyspiesza przetwarzanie wniosków i korespondencji.
• Lepsza koordynacja: Integracja z rejestrami państwowymi zapewnia spójność danych i eliminuje błędy.

Wpływ na wybory

Bezpieczne uwierzytelnianie w wyborach wzmacnia zaufanie do cyfrowych usług publicznych, co jest kluczowe w kontekście wyborów prezydenckich w maju 2025 roku. Możliwość potwierdzenia tożsamości za pomocą mDowodu może zwiększyć frekwencję wyborczą, szczególnie wśród młodszych wyborców, którzy preferują rozwiązania cyfrowe.

Wyzwania i zagrożenia

Wyzwania techniczne

Wdrożenie nowych funkcji napotyka kilka przeszkód:

• Stabilność systemu: Usługi takie jak e-Doręczenia wymagają niezawodnej infrastruktury, co było problemem w przeszłości.
• Kompatybilność: Aplikacja musi działać na różnych urządzeniach i systemach operacyjnych, w tym na starszych smartfonach.
• Skalowalność: Wzrost liczby użytkowników (obecnie 9,3 miliona) wymaga rozbudowy serwerów i optymalizacji aplikacji.

Zagrożenia bezpieczeństwa

Rosnąca popularność mObywatela przyciąga uwagę cyberprzestępców. Przykłady zagrożeń obejmują:

• Fałszywe mDowody: Oferty sprzedaży fałszywych cyfrowych dowodów w internecie, skierowane głównie do nieletnich.
• Phishing: Ataki mające na celu wyłudzenie danych logowania do aplikacji.
• Oszustwa związane z wyborami: Potencjalne próby manipulacji procesem weryfikacji tożsamości w lokalach wyborczych.

Ministerstwo Cyfryzacji przeciwdziała tym zagrożeniom poprzez regularne aktualizacje aplikacji, kampanie edukacyjne oraz usługę „Bezpiecznie w sieci”, która pozwala zgłaszać podejrzane treści.

Wykluczenie cyfrowe

Mimo wysiłków na rzecz inkluzywności, część społeczeństwa, szczególnie seniorzy i mieszkańcy obszarów wiejskich, może mieć trudności z korzystaniem z mObywatela z powodu braku dostępu do smartfonów lub niskich kompetencji cyfrowych. Ministerstwo planuje kampanie edukacyjne i wsparcie w ramach programu „Cyfrowa Polska”, ale problem wykluczenia cyfrowego pozostaje wyzwaniem.

Perspektywy na przyszłość

Dalszy rozwój aplikacji

Ministerstwo Cyfryzacji zapowiedziało, że w 2025 roku aplikacja zostanie wzbogacona o kolejne 15 funkcji, w tym:

• Cyfryzację legitymacji, takich jak legitymacja osoby niepełnosprawnej czy legitymacja nauczyciela.
• Rozwój usługi „Firma”, umożliwiającej zakładanie jednoosobowej działalności gospodarczej.
• Integrację z Systemem Informacyjnym o Dostępie do Usług Stacjonarnego Internetu Szerokopasmowego (SIDUSIS), co pozwoli użytkownikom sprawdzać dostępność usług internetowych.

Strategia bezpapierowej Polski

Zgodnie z deklaracją Ministra Cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego, do 2035 roku Polska ma być wolna od dokumentów papierowych. mObywatel odgrywa kluczową rolę w tej transformacji, pełniąc funkcję centralnego hubu dla usług cyfrowych. Dalszy rozwój aplikacji będzie wymagał:

• Inwestycji w infrastrukturę technologiczną.
• Współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego w celu cyfryzacji lokalnych dokumentów, takich jak karty seniora.
• Edukacji cyfrowej, aby zapewnić powszechny dostęp do usług.

Globalny kontekst

Polska, rozwijając mObywatela, wpisuje się w globalny trend cyfryzacji usług publicznych. Kraje takie jak Estonia (e-Estonia) czy Singapur (SingPass) od lat z sukcesem wdrażają podobne rozwiązania. Polski model, oparty na integracji z rejestrami państwowymi i lokalnym modelem AI (PLLuM), ma szansę stać się wzorem dla innych krajów, szczególnie w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Podsumowanie

Nowe funkcje w aplikacji mObywatel, ogłoszone 24 kwietnia 2025 roku, to kolejny krok w kierunku cyfryzacji usług publicznych w Polsce. Wirtualny asystent, bezpieczne uwierzytelnianie w wyborach, zarządzanie e-Dowodem, mStłuczka, e-Doręczenia oraz wnioskowanie o dowód osobisty znacząco upraszczają procedury administracyjne, zwiększając wygodę i bezpieczeństwo użytkowników. Choć wdrożenie napotyka wyzwania, takie jak stabilność systemu czy wykluczenie cyfrowe, Ministerstwo Cyfryzacji konsekwentnie realizuje wizję bezpapierowej Polski. Z ponad 9,3 miliona użytkowników i ambitnymi planami na 2025 rok, mObywatel staje się nie tylko narzędziem administracyjnym, ale także symbolem polskiej transformacji cyfrowej.

Źródła

• Ministerstwo Cyfryzacji, komunikaty na platformie X, 23-24 kwietnia 2025.
• Polska Agencja Prasowa (PAP), 24 kwietnia 2025.
• Portal CyberDefence24, „Nowe funkcje w aplikacji mObywatel”, 24 kwietnia 2025.
• Rzeczpospolita, „Rozbudowa mObywatel o wirtualnego asystenta”, 10 kwietnia 2025.
• Portalsamorzadowy.pl, „Nowe funkcje w aplikacji mObywatel”, 14 marca 2025.
• Gov.pl, „mObywatel w 2025: Jak aplikacja ułatwia życie przez cały rok”, 8 stycznia 2025.